بخش خصوصی موتور محرک فرهنگ و کتاب/ باید به کار فرهنگی نگاه اقتصادی داشته باشیم

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی مجمع ناشران انقلاب اسلامی، منانشر، حدود 80‌کتاب‌فروش از سراسر کشور در نشست دو روزه خود که در مجتمع فرهنگی سرچشمه تهران برگزار شد، دهمین نشست عمومی خود را برگزار کرده و ضمن دریافت بعضی خدمات آموزشی، دیدگاه‌ها و نظرات خود را به‌طور مستقیم با بعضی از مسوولان فرهنگی در میان گذاشتند. حجت‌الاسلام قمی، رییس سازمان تبلیغات اسلامی، حجت‌الاسلام پناهیان از فعالان جبهه فرهنگی انقلاب، آقای نیکنام حسین‌پور، مدیرعامل مؤسسه خانه کتاب و آقای میثم نیلی، مدیرعامل مجمع ناشران انقلاب اسلامی از جمله مهمانان این دوره از نشست کتاب‌فروشان انجمن خوشه بودند.
از ظرفیت 170‌هزار هیأت مذهبی و مسجد غافل نشوید!
مهم‌ترین بخش این نشست دو روزه، حضور رییس سازمان تبلیغات اسلامی در بین 80‌کتاب‌فروش از سراسر کشور بود. رییس جدید سازمان ترجیح داد به جای تریبون در اختیار گرفتن و سخنرانی، پذیرای نظرات و نقدهای کتاب‌فروشان باشد. عمده نظرات کتاب‌فروشان در این بخش به نقد به ساز و کار بوروکراتیک و اداری سازمان تبلیغات بود که فضا را برای فعالیت بخش خصوصی جبهه فرهنگی انقلاب تنگ می‌کند. آقای مجتبی شاهمرادی، مدیر نشر آرما و از فعالان حوزه نشر در استان اصفهان در بخشی از این انتقادات خطاب به رییس سازمان تبلیغات گفت: نهادهای دولتی و حاکمیتی که صرفاً از سر دغدغه وارد فضای فروشگاهی و کتاب‌فروشی می‌شوند(اعم از سازمان تبلیغات، آستان قدس و دیگری نهادهای حاکمیتی و دولتی)، عموماً هیچ فهمی از فضای اقتصادی این حوزه ندارند و حتی با بدیهیات این موضوع هم آشنا نیستند. اثر منفی دیگر اینکه این فروشگاه‌ها به‌دلیل حرفه‌ای نبودن و وارد نبودن به فضای حرفه‌ای، نظم عادی بازار را هم بر هم می‌زنند.
حجت‌الاسلام قمی در پایان صحبت‌های کتاب‌فروشان با بیان اینکه دلیل حضور من به‌عنوان یک مسوول فرهنگی صرفاً شنیدن حرف‌ها و نقدهای شما بود گفت: ما به‌عنوان بخشی از جبهه فرهنگی انقلاب باید مدل و آرایش جبهه خودمان را پیدا کنیم.
قمی با بیان اینکه من مخالف ساماندهی و سازماندهی نیستم افزود:
با این حال نباید از نظر دور داشته باشیم که انقلاب از همان اول روی دوش مردم جلو آمده است و پدیده‌ای به نام سازمان، موتور محرک انقلاب و فرهنگ انقلاب نبوده است. اگر اتفاقی قرار است بیفتد باید از طرف مردم باشد.
رییس سازمان تبلیغات در بخش دیگری از صحبت‌های خود با اشاره به ظرفیت‌های متعدد فرهنگ انقلاب گفت: شما نگاه کنید در همین کشور حدود 100 هزار هیأت ثبت شده و شناسنامه‌دار داریم. 100 هزار هیأت یعنی اگر هر هیأت فقط به یک جلد کتاب هم توجه کند باید سالی یکصد هزار جلد کتاب فقط وارد هیأت‌های مذهبی شود. حدود 70 هزار مسجد در کشور در حال فعالیتند. اگر بتوانیم امام جماعت‌های همین مساجد را توجیه کنیم، می‌توانیم در مرحله اول فقط نیاز همین‌ها را تأمین کنیم که کم هم نیستند. من سردرد می‌گیرم وقتی فکر می‌کنم که این تعداد مسجد و نماز جمعه می‌توانند چه نقش‌هایی در حوزه کتاب داشته باشند.

 
اقدامات آموزشی خوشه یک نقطه عطف است

نیکنام حسین‌پور مدیرعامل خانه کتاب از دیگر مهمانان این نشست بود. با بیان اینکه مهم‌ترین مشکل فعلی کتابفروشان کشور، موضوع آموزش است، با تمجید از انجمن خوشه و برگزاری کارگاه‌های آموزشی گفت: این کار خوشه را را یک نقطه عطف در تاریخ کتابفروشی کشور می‌دانم. بحث آموزش و نوآوری از همان موقع مطرح و دغدغه اصحاب فرهنگ و انتقال دهندگان دانش بوده است. کتابفروشی تنها مجرایی است که کتاب را از طریق خود به مخاطب منتقل کرده و در عین حال یک پاتوق فرهنگی هم محسوب می‌شود.

آقای حسین‌پور ضمن شنیدن انتقادات مختلفی که کتاب‌فروشان به طرح پاییزه و عیدانه داشتند، با ارائه گزارشی از این دوره از طرح پاییزه کتاب اعلام کرد طرح‌های پاییزه و و عیدانه در هر دوره نسبت به دوره پیش از خود با نقص‌های کمتری روبه‌رو شده و سعی شده که آن را کامل‌تر کنیم. حسین‌پور با بیان اینکه در جهت حمایت از تولیدات مؤلفان داخلی، اعتبار در نظر گرفته شده برای آثار ترجمه را نسبت به آثار تألیفی کاهش داده‌ایم بیان کرد: جالب است که مشاهدات ما نشان می‌دهد این کار تأثیر محسوس و ملموسی نداشته است و همین نتیجه یعنی باید روش دیگری برای نیل به هدف حمایت از مؤلفان داخلی اتخاذ کنیم.

حسین‌پور در بخش دیگری از صحبت‌های خود با اشاره به اینکه اولویت موسسه خانه کتاب و معاونت فرهنگی وزارت ارشاد، حمایت از کتابفروشان محلی است افزود: مصوبه شورای شهر تهران در زمینه امکان استفاده از بناهای مسکونی برای راه‌اندازی کتابفروشی و کاهش هزینه‌های تجاری، یک الگوی خوب است که می‌تواند در سایر نقاط کشور هم اجرایی شود هرچند ما هم در معاونت فرهنگی در پی این هستیم که با رایزنی با دستگاه‌هایی مانند اداره مالیات و بیمه، هزینه‌های کتابفروشی را سرشکن کنیم تا فشار کمتری به کتابفروشان وارد آید.

مدیرعامل خانه کتاب در ادامه با تاکید بر اینکه ما در دولت نباید رقیب بخش خصوصی باشیم افزود: یکی از دلایلی که بخش کتابفروشی سایت خانه کتاب را تعطیل کردیم همین موضوع بود. ما اعتقاد داریم که خانه کتاب باید پشتیبانی لجستیکی از کتابفروشان داشته باشد نه اینکه خودش رقیب آنها شود.

 
اطبایی در کنج کتاب‌فروشی‌ها
آقای میثم نیلی، مدیرعامل مجمع ناشران انقلاب اسلامی از دیگر مهمانان نشست کتاب‌فروشان بود. نیلی با تشکر از رویکرد محسوس اخیر در وزارت ارشاد نسبت به فعالان جبهه فرهنگی انقلاب گفت: اگر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به بچه‌های پابرهنه و دلبسته و فداکار انقلاب اسلامی توجه نمی‌کند، این‌عامل باعث ناامیدی و ضعف انگیزه ما نخواهد شد، بلکه عزم ما را بیشتر جزم می‌کند. اگر تریبون، امکانات و پول‌ها در اختیار غیردلبسته‌ها به انقلاب اسلامی قرار‌می‌گیرد، موجب کندی حرکت ما نمی‌شود. ما در کُنج کتاب‌فروشی‌هایمان مانند یک طبیب که در عطاری نشسته، عنصر درد و بیمار را به توحید و فرهنگ دعوت می‌کنیم. ما باید شبیه آن عطار و حکیم باشیم، چون پشتمان به دریای عظیم معارف، علم و فرهنگ محکم است و جامعه ایران و همه دنیا به معنا و معرفت نیازمند است. باید کمی از چارچوب‌های فروشگاهی خود بیرون بزنیم و در شهرها و مناطق مختلف، جامعه تشنه معرفت را به سمت معنویت و معنا دعوت کنیم. تشکل خوشه واقعاً نویدبخش یک حرکت تشکیلاتی مبارزه‌کننده برای تشکیل جامعه ایمانی است.

نیلی در ضمن صحبت‌های خود از مدیرعامل خانه کتاب درخواست کرد که کتابفروشان خوشه را نه بالاتر از دیگر کتابفروشان کشور بلکه حداقل در کنار آنها دیده و نسبت به رفع مشکلات و انتقادات آنها توجه لازم را داشته باشد.

پناهیان: در نوجوانی کتابدار بودم
حجت‌الاسلام علیرضا پناهیان از دیگر مهمانان دهمین نشست سراسری کتاب‌فروشان جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی بود. پناهیان با ذکر خاطراتی از دوران کودکی و نوجوانی خود گفت: پدرم کتاب‌باز بود و خودم هم در نوجوانی مدتی کتابدار بودم. حتی در همان ایام در یکی دو تابستان، بساط کردن کتاب در محلات تهران را هم تجربه کردم.
پناهیان با تأکید بر اینکه کار فرهنگی باید در دل فرهنگ مردمی قرار گیرد تا ماندگار شود گفت: برای این منظور باید فرهنگ را با کار اقتصادی گره زد. اگر قرار است اتفاقی بیفتد از طریق بخش خصوصی خواهد بود. برای همین باید این نوع تجارت را میدان داد و از آن حمایت کرد.
پناهیان با بیان اینکه کتاب‌فروشی‌ها باید به کانون و پاتوق فرهنگی و هنری تبدیل شوند افزود: از مسأله اوقات فراغت در دل زندگی شهری فعلی غافل نشوید و برای آن در کتاب‌فروشی‌های خودتان برنامه داشتید باشید. این خیلی خوب است که در دل کتاب‌فروشی، نسکافه و آبمیوه و دم‌نوش و خدمات تفریحی از این قبیل ارائه می‌دهند.

برگزاری کارگاه‌های تخصصی مرتبط امور فروشگاه‌داری از دیگر بخش‌های دهمین دوره نشست سراسری کتاب‌فروشان جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی بود. این نشست روز گذشته با برگزاری اختتامیه در مجتمع فرهنگی سرچشمه تهران به کار خود پایان داد.